પાલક માતા-પિતા યોજના: ગુજરાતમાં અનાથ બાળકો માટે આશાનું કિરણ
અનુક્રમણિકા:
- પાલક માતા-પિતા યોજના શું છે?
- યોજના અમલમાં કેમ લાવવામાં આવી?
- યોજના માટે લાયકાત અને માપદંડ
- અરજી પ્રક્રિયા અને જરૂરી દસ્તાવેજો
- યોજનાથી મળતા લાભો
- સરકારના ઉદ્દેશ અને સામાજિક પ્રભાવ
- યોજનાની મર્યાદાઓ અને પડકારો
- પાલક માતા-પિતા તરીકે નોંધણી કરાવવાની પ્રક્રિયા
- રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારની અન્ય સહાય યોજનાઓ
- પરિણામ અને સમાપન
1. પાલક માતા-પિતા યોજના શું છે?
પાલક માતા-પિતા યોજના ગુજરાત સરકાર દ્વારા અમલમાં મુકાયેલ એક અનોખી યોજના છે, જે અનાથ બાળકો માટે એક ઉজ্জવળ ભવિષ્ય સર્જવા માટે બનાવવામાં આવી છે. આ યોજના હેઠળ, એવી બાળકો જેના માતા-પિતા નથી અથવા તેઓને યોગ્ય વાલીઓ નથી, તેમને પાલક માતા-પિતાની સંભાળમાં રાખી શૈક્ષણિક અને સામાજિક પ્રગતિ માટે સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે.
આ યોજના સમાજ કલ્યાણ અને આદિજાતી વિભાગ નાઠરાવ ક્રમાંક:બીસી એ/૧૦૭૮ /૧૭૫૫ /છતા.૨૬ /૧૨/૧૯૭૮ થી રાજ્યના અમુક વિસ્તારમાં અમલમાં આવેલ ત્યારબાદ સામાજિક ન્યાય અને અધિકારીતા વિભાગના ઠરાવ ક્રમાંક અનથ/૧૦૨૦૦૮/ન.બા/૦૧. છતા. ૨૯/૮/ ૨૦૦૯ થી સમગ્ર ગુજરાત રાજ્યમાં અમલ માં આવેલ છે.
2. યોજના અમલમાં કેમ લાવવામાં આવી?
ગુજરાતમાં ઘણા અનાથ બાળકો છે, જે પરિવાર વિનાના જીવનનો સામનો કરી રહ્યા છે. આવા બાળકોની ભવિષ્ય સુરક્ષા માટે સરકાર દ્વારા આ યોજનાનો અમલ કરાયો. સરકારનું ધ્યેય છે કે બાળકોને એક સલામત અને પ્રેમાળ ઘર મળે, જ્યાં તેઓ શીખી શકે અને સમાજમાં સ્થાન પ્રાપ્ત કરી શકે.
3. યોજના માટે લાયકાત અને માપદંડ
પાલક માતા-પિતા યોજના હેઠળ, ફક્ત ચોક્કસ માપદંડો ધરાવતા બાળકો અને માતા-પિતા લાભ મેળવી શકે.
| પાત્રતાના ધોરણો |
| જે બાળકના માતા અને પિતા બન્ને અવસાન પામેલ હોય અથવા પિતા અવસાન પામેલ હોય અને માતાએ પુન:લગ્ન કરેલ હોયતેવા અભ્યાસ કરતાં અનાથ બાળકોની સંભાળ રાખતા નજીકના સગા,વાલી કે સંબંધીને માસિક રૂ.૩૦૦૦/- સહાય પેટેચુકવવામાં આવેછે. આ સહાય DBT થી ચુકવવામાં આવે છે. |
|
4. અરજી પ્રક્રિયા અને જરૂરી દસ્તાવેજો
યોજનાનો લાભ લેવા માટે કોઈપણ લાયક વ્યક્તિ અરજી કરી શકે છે. અરજી ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન બંને રીતે કરી શકાય છે.
જરૂરી દસ્તાવેજો:
- બાળકનો જન્મ પ્રમાણપત્ર
- માતા-પિતા ન હોવાના પુરાવા
- આધાર કાર્ડ અને રેશન કાર્ડ
- આવક પ્રમાણપત્ર
- રહેણાંક પ્રમાણપત્ર
પાલક માતા પિતા યોજનાનું ફોર્મ pdf
| પાલક માતા પિતા યોજના નું ફોર્મ ડાઉનલોડ કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો |
5. યોજનાથી મળતા લાભો
આ યોજના હેઠળ બાળકોને શૈક્ષણિક અને આરોગ્યસંભાળ માટે વિવિધ લાભો આપવામાં આવે છે.
- વર્તમાન લાભ: બાળકના લાલન-પાલન માટે દર મહિને નક્કી થયેલી રકમ
- શિક્ષણ સહાય: શાળાની ફી અને પુસ્તક માટે સહાય
- આરોગ્ય સહાય: બાળકના તંદુરસ્તી માટે મફત આરોગ્ય સેવા
- મनोવિજ્ઞાનિક સહાય: બાળકો માટે કાઉન્સેલિંગ સેવાઓ ઉપલબ્ધ
6. સરકારના ઉદ્દેશ અને સામાજિક પ્રભાવ
આ યોજનાનો મુખ્ય ઉદ્દેશ એ છે કે ગુજરાતમાં કોઈપણ બાળક અભ્યાસ અને સંસ્કારથી વંચિત ન રહે. સરકાર ઈચ્છે છે કે કોઈપણ અનાથ બાળક સમાજમાં સન્માનજનક જીવન જીવી શકે.
સામાજિક પ્રભાવ:
- બાળકોના માનસિક વિકાસમાં સુધારો
- અનાથાશ્રમ પર આધાર ઘટાડવો
- સમાજમાં પરિપૂર્ણ કુટુંબની સંખ્યા વધારવી
7. યોજનાની મર્યાદાઓ અને પડકારો
જો કે આ યોજના ઘણાં ફાયદાકારક છે, પરંતુ અમુક મર્યાદાઓ અને પડકારો છે:
- દરખાસ્તની મંજુરી પ્રક્રિયામાં વિલંબ
- અનુસરવાની કડક પ્રક્રિયા
- પાલક માતા-પિતા માટે નાણાંકીય મર્યાદાઓ
8. પાલક માતા-પિતા તરીકે નોંધણી કરાવવાની પ્રક્રિયા
| અમલીકરણ |
| રાજ્ય કક્ષાએથી નિયામક,સમાજ સુરક્ષા ખાતું, ગુજરાત રાજ્ય, ગાંધીનગર અને જિલ્લા કક્ષાએ જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારીની કચેરી/ જિલ્લા બાળ સુરક્ષા અધિકારીની કચેરી મારફત કરવામાં આવે છે. તેમજ આ યોજનાની સહાય મેળવવાની ઓન લાઇન અરજી (https://esamajkalyan.gujarat.gov.in) ના પોર્ટલ પર તેમજ તે અંગેની વધુ માહિતી માટે જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારીની કચેરી/ જિલ્લા બાળ સુરક્ષા અધિકારીની કચેરીનો સંપર્ક કરવાનો રહેશે. |
| દરેક જિલ્લાસ્તરે જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારીશ્રીની અધ્યક્ષ સ્થાને રચાયેલ સ્પોન્સરશીપ એન્ડ એપ્રુવલ સમિતિ (SFCAC) દ્વારા રજુ કરેલ અરજીઓની સમીક્ષા કરી સરકારશ્રીના નિયમોનુસાર પાત્રતા ધરાવતાં પાલક માતા-પિતાને સહાય ચુકવવા માટે જિલ્લા સમાજ સુરક્ષા અધિકારી દ્વારા મંજુરી આપવામાં આવે છે. |
પાલક માતા-પિતા બનવા માટે નીચે આપેલા સ્ટેપ અનુસરી શકાય:
- ઓનલાઈન અથવા મેન્યુઅલ ફોર્મ ભરવું
- જરૂરી દસ્તાવેજો જમા કરાવા
- સરકાર દ્વારા તપાસની પ્રક્રિયા
- મંજૂરી મળ્યા બાદ બાળકની સંભાળ લેવી
9. રાજ્ય અને કેન્દ્ર સરકારની અન્ય સહાય યોજનાઓ
સરકાર દ્વારા અમલમાં મુકાયેલી અન્ય યોજનાઓ પણ અનાથ બાળકો માટે ફાયદાકારક બની શકે:
- બાલ સેવા યોજના
- સુખદ આશરો યોજના
- વિદ્યા સહાય યોજના
10. પરિણામ અને સમાપન
પાલક માતા-પિતા યોજના ગુજરાતમાં અનાથ બાળકો માટે આશાનું કિરણ બની છે. આ યોજનાથી હજારો બાળકોને પરિવાર અને શૈક્ષણિક સહાય મળી છે. સરકાર અને સમાજ સાથે મળીને આ પ્રયાસને વધુ મજબૂત બનાવવો જોઈએ.
FAQs (વારંવાર પૂછાતા પ્રશ્નો)
1. પાલક માતા-પિતા યોજના હેઠળ કેટલો વીતકો મળશે?
→ સરકાર બાળકના લાલન-પાલન માટે દર મહિને નક્કી થયેલી રકમ આપે છે.
2. પાલક માતા-પિતા બનવા માટે શા માટે પરીક્ષણ કરાય છે?
→ બાળકના ભવિષ્ય માટે યોગ્ય અને સલામત વાતાવરણ સુનિશ્ચિત કરવા માટે.
3. આ યોજના માત્ર ગુજરાત માટે છે?
→ હા, પણ અન્ય રાજ્યોમાં પણ સમાન યોજનાઓ અમલમાં છે.
4. અરજી કરવાની છેલ્લી તારીખ શું છે?
→ કોઈ ચોક્કસ સમયમર્યાદા નથી, અરજી વર્ષ દરમિયાન કરી શકાય.
5. શું અરજી પ્રક્રિયા ઓનલાઈન પણ કરી શકાય?
→ હા, ગુજરાત સરકારની સત્તાવાર વેબસાઈટ પર ઓનલાઇન અરજી કરી શકાય.