ધોરણ 6  વિષય ગુજરાતી પેપર સોલ્યુશન તારીખ 16/4/2025

અહીં આપેલ પ્રશ્નપત્ર ના સોલ્યુશન માં કોઈ ભૂલ હોય તો સુધારી લેવાની રહેશે. અહીં ફક્ત માર્ગદર્શન માટે આ સોલ્યુશન મૂકેલ છે.

અગત્યની લીંક

આજનું પેપર ડાઉનલોડ કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો

પ્રશ્ન ૧ (અ) નીચે આપેલા પ્રશ્નોના ઉત્તર આપો 

1. “પરોપકારી મનુષ્ય” પાઠમાં કોની સલાહ હસવા જેવી લાગી? કેમ?

ઉત્તર: “પરોપકારી મનુષ્ય” પાઠમાં લેખકના ઓળખાણ વાળા એક શેઠની મિલના ભૈયાજીએ 8 દિવસ સુધી એક નાની વાટકી ભરીને ભાંગ પીવાની સલાહ આપી એ મને સૌથી વધુ હસવા જેવી લાગી.🤣

2. આનંદી પોતાની માતાને કઈ રીતે મદદરૂપ થતી હતી?

ઉત્તર: આનંદી તેની માતાને સ્ત્રી ડોક્ટરના દવાખાને કામમાં મદદ કરતી હતી. આ ઉપરાંત તે તેનાથી નાના ચારેય ભાઈ બહેનને તેની માતાની ગેરહાજરીમાં સાચવતી હતી.🤩

3. ડાંગી લોકો હાથ ઉદ્યોગની વસ્તુઓ કેમ બનાવતા હશે?

ઉત્તર: ડાંગી લોકો હાથ ઉદ્યોગની વસ્તુઓ પોતાની જરૂરિયાતો પૂરી કરવા અને આત્મનિર્ભર બનવા માટે બનાવતા હશે. આ ઉપરાંત, તે તેમની સંસ્કૃતિ અને પરંપરાને જાળવી રાખવામાં પણ મદદ કરે છે. 👍

પ્રશ્ન ૧ (બ) નીચે આપેલા પ્રશ્નોના ઉત્તર આપો 

1. હોડીને આગળ વધવામાં સઢ કેવી રીતે ઉપયોગી થતો હશે?

ઉત્તર: હોડીને આગળ વધવામાં સઢ પવનની દિશામાં ફેરવીને ઉપયોગી થાય છે. સઢ પવનને પકડીને હોડીને ગતિ આપે છે, જેનાથી હોડી પાણીમાં સરળતાથી આગળ વધી શકે છે. ⛵

2. ચાર-ચોરની સામે ધૂળો કેમ બાથ ભીડી શક્યો?

ઉત્તર:  કારણ કે તેની સાથે તેના બાર સાથીઓ તેના બે બે હાથ, બે આંખો, બે પગ, ચાર કાટલાં ભરેલો કોથળો તેમજ પોતાની હિંમત અને વિશ્વાસ હતા. 🤼

3. “શેરીએ આવે સાદ” કાવ્યના આધારે આંબાવાડિયાનું વર્ણન કરો.

ઉત્તર: “શેરીએ આવે સાદ” કાવ્યમાં આંબાવાડિયાનું વર્ણન ખૂબ જ સુંદર રીતે કરવામાં આવ્યું છે. આંબાવાડિયામાં આંબાના વૃક્ષો હારબંધ ઉગેલા છે, જ્યાં પંખીઓ ગીતો ગાય છે અને બાળકો આનંદથી રમે છે. 🌳

4. “એકલો જાને રે” કાવ્યના આધારે કવિ એકલો જવાનું શા માટે કહે છે?

ઉત્તર: “એકલો જાને રે” કાવ્યના આધારે કવિ એકલો જવાનું એટલા માટે કહે છે, કારણ કે જીવનમાં મુશ્કેલીઓનો સામનો એકલા જ કરવો પડે છે અને આત્મનિર્ભર બનવું જરૂરી છે. 💪

પ્રશ્ન ૨ ફકરાના આધારે નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ આપો. 

1. “પૃથ્વીનો છેડો ઘર” એવું લેખક શા માટે કહે છે?

ઉત્તર: લેખક “પૃથ્વીનો છેડો ઘર” એવું એટલા માટે કહે છે, કારણ કે ઘર એક એવી જગ્યા છે જ્યાં આપણને આવકાર, પ્રેમ, હૂંફ અને શાંતિ મળે છે. આખો દિવસ કામ કર્યા પછી સાંજે ઘરે પાછા ફરવાથી મનને શાંતિ અને આરામ મળે છે. 🏡

2. મકાન સાચા અર્થમાં ઘર કેવી રીતે બને?

ઉત્તર: મકાન સાચા અર્થમાં ઘર ત્યારે બને છે, જ્યારે તેમાં પ્રેમ, લાગણી અને સમજણ હોય. ઘરના સભ્યો એકબીજા સાથે હળીમળીને રહે અને એકબીજાની કાળજી લે ત્યારે જ મકાન ઘર બને છે. 🥰

3. ઘરના સભ્યો વચ્ચે મનભેદ દૂર કરવા શું શું કરવું જોઈએ?

ઉત્તર: ઘરના સભ્યો વચ્ચે મનભેદ દૂર કરવા માટે સંવાદિતા, સમજણ અને સહકાર જરૂરી છે. એકબીજાની વાત સાંભળવી, માન આપવું અને સાથે મળીને સમસ્યાઓનું સમાધાન કરવું જોઈએ. 🤝

4. ઘરને સ્વર્ગ બનાવવા શું જરૂરી છે?

ઉત્તર: ઘરને સ્વર્ગ બનાવવા માટે સદ્ભાવના અને સાચી સમજણ જરૂરી છે. પ્રેમ, કરુણા અને એકબીજા માટે આદરની ભાવનાથી ઘરને સ્વર્ગ બનાવી શકાય છે. 😇

5. ઘરમાં કંકાસ, ઝઘડા થવાનું કારણ શું હોઈ શકે?

ઉત્તર: ઘરમાં કંકાસ અને ઝઘડા થવાનું કારણ ગેરસમજ, અહંકાર અને ધીરજનો અભાવ હોઈ શકે છે. આ ઉપરાંત, આર્થિક તંગી અને માનસિક તાણ પણ ઝઘડાનું કારણ બની શકે છે. 😔

પ્રશ્ન-3: કાવ્ય પંક્તિઓનો વિચાર વિસ્તાર 📝

(ગમે તે બે)

1️⃣ કડવા હોય લીમડા, શીતળ એની છાંય; બાંધવ હોય અબોલડા, તોય પોતાની બાંય.
વિચાર: આ પંક્તિમાં લીમડાના ઉદાહરણ દ્વારા સમજાવવામાં આવ્યું છે કે સંબંધોમાં કડવાશ હોવા છતાં, તેમાં શીતળતા અને હુંફ હોય છે. ભલે ભાઈ-બહેન કે મિત્રો વચ્ચે બોલાચાલી ન હોય, પણ મુશ્કેલીના સમયે તેઓ હંમેશાં એકબીજાને મદદ કરવા તૈયાર જ હોય છે. 🤝
વિસ્તાર: લીમડો કડવો હોવા છતાં તેની છાયા શીતળ હોય છે, તેવી જ રીતે પરિવારજનો અને મિત્રો વચ્ચે મતભેદ હોવા છતાં તેઓ એકબીજાને સાથ આપે છે. આ પંક્તિ સંબંધોની મજબૂતાઈ અને પ્રેમનું મહત્વ દર્શાવે છે. 👍

2️⃣ ગઈ સંપત ફરી સાંપડે, ગયાં વળે છે વહાણ; ગત અવસર આવે નહિ, ગયા ન આવે પ્રાણ.
વિચાર: આ પંક્તિમાં સમય અને તકનું મહત્વ સમજાવવામાં આવ્યું છે. ધન અને સંપત્તિ ગુમાવ્યા પછી પાછા મેળવી શકાય છે, પણ સમય અને જીવન પાછા આવતા નથી. ⏳
વિસ્તાર: જો કોઈ વ્યક્તિ ધન ગુમાવે તો તે ફરીથી કમાઈ શકે છે, અને ડૂબી ગયેલું વહાણ પણ પાછું આવી શકે છે, પરંતુ જો સમય વીતી જાય અથવા જીવન સમાપ્ત થઈ જાય, તો તે પાછા આવતા નથી. આ પંક્તિ સમયની કિંમત અને જીવનની અનમોલતા સમજાવે છે. ✨

3️⃣ આવ નહિ, આદર નહિ, નહિ નયનમાં નેહ; તે ઘર કદી ન જઈએ, ભલે કંચન વરસે મેહ.
વિચાર: આ પંક્તિમાં એવા સ્થળનું વર્ણન છે જ્યાં પ્રેમ, આદર અને સન્માન નથી. કવિ કહે છે કે એવા ઘરમાં ક્યારેય ન જવું જોઈએ, ભલે ત્યાં ધન અને સંપત્તિનો વરસાદ થતો હોય. 🏠
વિસ્તાર: જ્યાં તમને આવકાર ન મળે, કોઈ આદર ન આપે, અને આંખોમાં પ્રેમ ન દેખાય, તેવા ઘરમાં જવું નકામું છે. ભલે તે ઘર સોનાથી મઢેલું હોય, પણ જો ત્યાં લાગણી અને પ્રેમ નથી, તો તે ઘર છોડી દેવું જોઈએ. આ પંક્તિ સન્માન અને પ્રેમના મહત્વને દર્શાવે છે. 🥰

પ્રશ્ન-4 (અ): માગ્યા મુજબ ઉત્તર લખો ✍️

1️⃣ આપેલા શબ્દોનો અર્થ લખી તેના વાક્યમાં પ્રયોગ કરો.
(ક) વિશ્વાસ
અર્થ : ભરોસો, શ્રદ્ધા
વાક્ય: મારે મારા મિત્ર પર પૂરો વિશ્વાસ છે કે તે મને ક્યારેય દગો નહીં દે. 😊
(ખ) ગડમથલ
અર્થ: મૂંઝવણ, અવઢવ
વાક્ય: પરીક્ષા નજીક આવતા વિદ્યાર્થીઓના મનમાં ગડમથલ થવા લાગે છે. 🤔

2️⃣ આપેલા શબ્દનો વિરુદ્ધાર્થી અર્થ લખી તેનો વાક્ય પ્રયોગ કરો.
કાયર
વિરુદ્ધાર્થી: બહાદુર
વાક્ય: શિવાજી મહારાજ એક બહાદુર યોદ્ધા હતા. ⚔️

3️⃣ ઉદાહરણ મુજબ વાક્ય શણગારી લખો.
ઉ.દા.: તમે જાઓ, ભાઈ – આપ પ્રસ્થાન કરો, ભાઈ
પાણી આ વાસણમાં ભરી દેશો?
જવાબ: પાણી આ વાસણમાં ભરી દેશો, ભાઈ – પાણી આ વાસણમાં ભરી દેશો, ભાઈ. 💧

પ્રશ્ન-4 (બ): માગ્યા મુજબ ઉત્તર લખો 📝

1️⃣ રૂઢિપ્રયોગનો અર્થ લખી વાક્ય પ્રયોગ કરો.
(ક) પગને પાંખો આવવી.
અર્થ: ખૂબ જ આનંદ થવો, ઉત્સાહિત થઈ જવું.
વાક્ય: પરીક્ષામાં પાસ થવાની ખબર સાંભળીને મારા પગને પાંખો આવી ગઈ. 🎉
(ખ) શિરે હોવું
અર્થ: માથે જવાબદારી હોવી, ફરજ હોવી.
વાક્ય: પરિવારનું ભરણપોષણ કરવાની જવાબદારી તેના શિરે છે. 👨‍👩‍👧‍👦

2️⃣ શબ્દસમૂહ માટે એક શબ્દ લખો.
(ક) આંબા પર આવતી નાની કાચી કેરી.
જવાબ: મરવો (નાની કાચી કેરી)  🥭
(ખ) તાંબાના ઊભા કાનાવાળો થાળ
જવાબ: ત્રાંબાળુ  🍽️

3️⃣ સાચી જોડણી લખી, વાક્ય બનાવો.
(ક) આદીવાસી
સાચી જોડણી: આદિવાસી
વાક્ય: આદિવાસી લોકો પ્રકૃતિની નજીક રહે છે. 🌿
(ખ) મૂનિમ
સાચી જોડણી: મુનીમ
વાક્ય: દુકાનના મુનીમ હિસાબ રાખવામાં હોશિયાર હોય છે. 🧑‍💼

પ્રશ્ન 5 (અ): આપેલાં વાક્યોનાં કાળ પરિવર્તન કરો.

1. કશિશ એના ભાઈને ટપાલ મોકલશે. (વર્તમાનકાળ)
વર્તમાનકાળ: કશિશ એના ભાઈને ટપાલ મોકલે છે. 📮

2. કોયલ આંબાડાળે ટહુકે છે. (ભૂતકાળ)
ભૂતકાળ: કોયલ આંબાડાળે ટહુકતી હતી. 🎶

3. પિનલ હરિદ્વાર જઈ રહી છે. (ભવિષ્યકાળ)
ભવિષ્યકાળ: પિનલ હરિદ્વાર જશે. ✈️

4. ભાવેશ હીનાને મદદ કરતો હતો. (વર્તમાનકાળ)
વર્તમાનકાળ: ભાવેશ હીનાને મદદ કરે છે. 👍

5. રેખા ચટાકેદાર દાળ બનાવે છે. (ભૂતકાળ)
ભૂતકાળ: રેખાએ ચટાકેદાર દાળ બનાવી. 🍲

પ્રશ્ન 5 (બ): સંજ્ઞાનું વર્ગીકરણ કરો.

(વ્યક્તિવાચક, સમૂહવાચક, જાતિવાચક, દ્રવ્યવાચક, ભાવવાચક)

1. પાલનપુર: વ્યક્તિવાચક 🏙️
2. રાઈ: દ્રવ્યવાચક 🌾
3. મધપૂડો: સમૂહવાચક 🐝
4. પ્રેમ: ભાવવાચક ❤️
5. પર્વત: જાતિવાચક ⛰️
6. ટોળું: સમૂહવાચક 🧑‍🤝‍🧑
7. શિક્ષક: જાતિવાચક 👨‍🏫
8. ઘી: દ્રવ્યવાચક 🍶
9. નફરત: ભાવવાચક 😠
10. દીપ્તિ: વ્યક્તિવાચક ✨

પ્રશ્ન 5 (ક): ક્રિયાવિશેષણનો ઉપયોગ કરી વાક્ય બનાવો.

1. વહાલપૂર્વક : માતા બાળકને વહાલપૂર્વક ખવડાવે છે. 🥰
2. ધીમું-ધીમું : કાચબો ધીમું-ધીમું ચાલે છે. 🐢
3. નિયમિત : મારે નિયમિત શાળાએ જવું જોઈએ. 🏫
4. અવાર-નવાર : ગામડામાં અવાર-નવાર મહેમાનો આવે છે. 🏘️
5. ઝડપથી : નાની કાચી કેરી

પ્રશ્ન 6 (અ): કૌંસમાં આપેલા ભાવ દર્શાવતા શબ્દનો ઉપયોગ કરી ખાલી જગ્યા પૂરો.

(હિંમત, આનંદ, સેવા, દયા, ગુસ્સે)

1. સાધુ મહારાજની સેવા કરવી તે આપણી નૈતિક ફરજ છે. 🙏
2. જંગલમાં રાહુલ સિંહને જોઈ હિંમત હાર્યો નહીં. 💪
3. જય દોડમાં પ્રથમ આવતાં આનંદ માં આવી ગયો. 🤩
4. મંદિરમાં ચોરી કરતા ચોરને જોઈ લોકો ગુસ્સે થયા. 😡
5. રોનકને દયા આવી, કારણ કે તેણે પાણી વગર ટળવળતાં પક્ષીઓ જોયાં. 😥

પ્રશ્ન ૬ (બ): ભાવ દર્શાવતા શબ્દોનો ઉપયોગ કરી વાક્ય બનાવો.

1. ક્રોધ:
વાક્ય: પરીક્ષામાં ઓછા માર્ક્સ આવવાથી રામુને ખૂબ ક્રોધ આવ્યો. 😠

2. સ્નેહ:
વાક્ય: માતાને પોતાના બાળક પ્રત્યે ખૂબ સ્નેહ હોય છે. 🥰

3. લાલચ:
વાક્ય: લાલચ બૂરી બલા છે, તેથી લાલચથી દૂર રહેવું જોઈએ. 😈

4. પ્રેમ:
વાક્ય: રાધા અને કૃષ્ણના પ્રેમની વાતો આજે પણ થાય છે. 💖

5. નફરત:
વાક્ય: આપણે કોઈ પણ વ્યક્તિ પ્રત્યે નફરત રાખવી જોઈએ નહીં. 😒

પ્રશ્ન ૭ (અ): પાત્રનો પરિચય આપો. (ગમે તે એક)

1. અભિમન્યુનું પાત્રાલેખન:
અભિમન્યુ અર્જુન અને સુભદ્રાનો પુત્ર હતો. તે એક મહાન યોદ્ધા હતો અને ચક્રવ્યૂહ તોડવાની કળા જાણતો હતો. કુરુક્ષેત્રના યુદ્ધમાં તેણે અદ્ભુત પરાક્રમ દાખવ્યું હતું. 💪

2. ધ્રુવનું પાત્રાલેખન:
ધ્રુવ એક નાનો બાળક હતો જે ભગવાન વિષ્ણુનો ભક્ત હતો. તેણે ભગવાનને પામવા માટે જંગલમાં જઈને કઠોર તપસ્યા કરી હતી. તેની ભક્તિથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાને તેને દર્શન આપ્યા હતા. 🙏

પ્રશ્ન ૭ (બ): નીચે આપેલ ચિત્રનું વર્ણન કરો.

આ ચિત્રમાં એક ગામડાનું બજાર દેખાય છે. બજારમાં ઘણા લોકો ખરીદી કરી રહ્યા છે. કેટલાક લોકો શાકભાજી વેચી રહ્યા છે, તો કેટલાક ફળ વેચી રહ્યા છે. એક સ્ત્રી ટોપલીમાં સામાન લઈને જઈ રહી છે. કેટલાક બાળકો પણ આજુબાજુ રમી રહ્યા છે. ચિત્રમાં વૃક્ષો અને ઘર પણ દેખાય છે, જે ગામડાની શાંત અને સુંદરતા દર્શાવે છે. 🤩

પ્રશ્ન ૮: કોઈપણ એક વિષય પર નિબંધ લખો.

1. રાષ્ટ્રીય તહેવાર – ૧૫ મી ઓગસ્ટ:
૧૫ મી ઓગસ્ટ ભારતનો સ્વતંત્રતા દિવસ છે. આ દિવસે ભારત અંગ્રેજોની ગુલામીમાંથી આઝાદ થયું હતું. આ તહેવાર દેશભક્તિ અને ગૌરવનું પ્રતીક છે. આ દિવસે દિલ્હીમાં લાલ કિલ્લા પર ધ્વજવંદન કરવામાં આવે છે અને રાષ્ટ્રગીત ગાવામાં આવે છે. 🇮🇳

2. ઉનાળાનો બપોર:
ઉનાળાના બપોર ખૂબ ગરમ હોય છે. સૂર્ય આકાશમાં તપે છે અને ચારે બાજુ ગરમી લાગે છે. લોકો ઘરની અંદર આરામ કરે છે અથવા ઝાડ નીચે બેસીને ઠંડો પવન લે છે. પશુ-પક્ષીઓ પણ છાયામાં આશરો લે છે. બપોરના સમયે રસ્તાઓ સૂમસામ થઈ જાય છે. 🌞

3. તમે કરેલ કોઈ પ્રવાસનું વર્ણન:
ગયા વર્ષે મેં મારા પરિવાર સાથે માઉન્ટ આબુની મુલાકાત લીધી હતી. માઉન્ટ આબુ એક સુંદર પહાડી સ્થળ છે. ત્યાં અમે દિલવારાના મંદિરો, નખી તળાવ અને સનસેટ પોઈન્ટની મુલાકાત લીધી. મને ત્યાં ખૂબ મજા આવી અને મેં ત્યાં ઘણો આનંદ માણ્યો. 🎉