સંયુક્ત શાળા ગ્રાન્ટ (Composite School Grant)” વપરાશ માટે માર્ગદર્શિકા: શિક્ષકો અને SMC માટે સંપૂર્ણ માર્ગદર્શન
પ્રાથમિક શાળાઓ માટે સરકાર દ્વારા મળતી “સંયુક્ત શાળા ગ્રાન્ટ (Composite School Grant)” એ શાળાના વિકાસ માટેનો એક મહત્વપૂર્ણ સ્ત્રોત છે. શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવા, બાળકો માટે સારા શિક્ષણનું માહોલ ઊભું કરવા અને શાળાની બેઝિક જરૂરિયાતોને પૂરાં કરવા માટે આ ગ્રાન્ટનું યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરવો અત્યંત જરૂરી છે.
આ લેખમાં આપણે ગ્રાન્ટના ઉપયોગ, ખર્ચ, નિયંત્રણ, અને દસ્તાવેજીકરણ વિશે સંપૂર્ણ માહિતી મેળવીશું.
ગ્રાન્ટ ઉપયોગ અંગેની મુખ્ય બાબતો:
| બાબત | માહિતી |
|---|---|
| ગ્રાન્ટનો હેતુ | શાળાની સવલતો, રિપેરીંગ, સફાઈ, શિક્ષણ સાધનો અને શૈક્ષણિક વિકાસ માટે ખર્ચ કરવો |
| મોનિટરિંગ કોણ કરશે? | CRC/BRC કોકોર્ડિનેટર, ADPC, TT |
| ઝરૂરિયાત પ્રમાણે મંજૂરી | દરેક ખર્ચ પહેલાં SMC/SMDCની મંજૂરી ફરજિયાત |
| દસ્તાવેજીકરણ | દરેક ખર્ચ માટે રસીદ, બિલ અને હિસાબ જાળવવો ફરજિયાત |
| 25% રકમ | વાર્ષિક grandમાંથી 25% રકમ બચાવી રાખવી જરૂરી |
શાળા ગ્રાન્ટ કયા ક્ષેત્રે ખર્ચી શકાય છે?
| ક્રમાંક | ક્ષેત્ર | ખર્ચ કરવા યોગ્ય પ્રવૃત્તિઓ |
|---|---|---|
| 1 | શાળા રિપેરીંગ | દિવાલ પેન્ટ, દરવાજા-જાણ, છતના રિપેરિંગ, ઇલેક્ટ્રિક કામ |
| 2 | શૈક્ષણિક સાધનો | બ્લેકબોર્ડ, ચોક, પ્રોજેક્ટર, બુકશેલ્ફ, સ્ટેશનરી |
| 3 | સ્વચ્છતા | ઝાડૂ, સાબુ, ટોઈલેટ ક્લીનિંગ સાધનો, પાણીની ટાંકી સફાઈ |
| 4 | વિદ્યાર્થીઓ માટે | કાર્યક્રમો, યાત્રાઓ, રમતો, કલા-સંસ્કૃતિક પ્રવૃત્તિઓ |
| 5 | SMC/SMDC | મિટિંગ ખર્ચ, વિકાસ યોજના તૈયાર કરવા માટેના સાધનો |
શાળા ગ્રાન્ટ વાપરતી વખતે ખાસ ધ્યાન રાખવાની બાબતો
- મર્યાદિત ઉપયોગ: કોઈપણ પ્રકારનો દૈનિક ખર્ચ કે વ્યક્તિગત લાભ માટે ગ્રાન્ટ વાપરી શકાતી નથી.
- SMC/SMDCની સંમતિ: દરેક પ્રસ્તાવ માટે મિટિંગનું મિનિટ્સ તૈયાર કરી સંમતિ લેવી ફરજિયાત છે.
- ફાઈલ/રજીસ્ટર જાળવવો: દરેક ખર્ચના બિલ, રસીદો, ફોટા વગેરે સાથે રજીસ્ટર તૈયાર કરવો.
- પ્રતિસાદદાયી વલણ: ખર્ચ બાદ તેનાં પરિણામો શાળામાં શું સુધારા લાવ્યા તેનું વલણ વ્યક્ત કરવું.
બાળકોને મફત અને ફરજિયાત શિક્ષણનો અધિકાર અધિનિયમ-૨૦૦૯ની જોગવાઈઓ મુજબ શાળા કક્ષાએ શાળા વ્યવસ્થાપન સમિતિ (School Management Committee)- ની રચના કરવા બાબત.. 22/03/2011 નો પરિપત્ર
પરિપત્ર ડાઉનલોડ કરવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
SMC ની પુનઃ રચના બાબત 23/5/2025 બાબત પરિપત્ર જોવા માટે અહીં ક્લિક કરો.
શાળા હકદારો માટે ખાસ સૂચનાઓ:
| જવાબદાર વ્યક્તિ | કરવાનું કાર્ય |
|---|---|
| મુખ્ય શિક્ષક | દર વર્ષ ગ્રાન્ટ વાપરવાની યોજના તૈયાર કરવી |
| SMC/SMDC | દરેક ખર્ચ માટે મંજૂરી આપવી અને મિટિંગમાં ચર્ચા કરવી |
| CRC/BRC | ફિઝિકલ વેરિફિકેશન અને માર્ગદર્શન આપવું |
| જિલ્લા અધિકારીઓ | વાર્ષિક રિપોર્ટ માં ગ્રાન્ટ વપરાશનું મૂલ્યાંકન કરવું |
High CPC Keywords સંકળાયેલા છે:
- શાળા ગ્રાન્ટ વપરાશ
- શૈક્ષણિક ગ્રાન્ટ માર્ગદર્શિકા
- primary school development fund
- school improvement plan Gujarat
- SMC roles in grant management
- Composite School Grant India
નિષ્કર્ષ:
શાળા ગ્રાન્ટનો યોગ્ય ઉપયોગ એ શિક્ષણ વ્યવસ્થાનું મુખ્ય આધારસ્તંભ છે. જો શાળા, શિક્ષક અને SMC મિલીને જવાબદારીપૂર્વક આ ગ્રાન્ટ વાપરે, તો બાળકો માટે વધુ મજબૂત ભવિષ્ય ઊભું કરી શકાય છે.